Tel Aviv
Tel Aviv Jafa je grad koji živi 24 sata.
On je spoj staroga grada – luke Jafa koje se već u Starom zavetu spominje kao morska vrata Jerusalima i Tel Aviva koji je tek pre nekoliko godina proslavio 100 godina od osnivanja.
Luka Jafa
Jafa je jedna od najstarijih luka na svetu. Tradicija govori da je svoje ime dobila po svom osnivaču, jednom od Noinih sinova – Jafetu. (Knjiga postanja 10, 1). Na hebrejskom jeziku Jafa znači lepa. Preko luke Jafa se iz Libana uvozila cedrovina za gradnju prvog Hrama kralja Solomuna hiljadu godina pre nove ere. (Druga knjiga letopisa 2, 15). U Novom Zavetu u Jafi je Petar uskrsnuo Tabitu (Dela apostolska 9, 36-43), a kao gost kod Simona kožara usnuo je san koji je bio osnov da novonastala zajednica hrišćana prestane jesti košer hranu (Dela apostolska 10, 9-16). Iz Jafe/Jope je Simuon Petar otišao u Cezareju pokrstiti prvoga nejevreja, satnika Kornelija (Dela apostolska 10,30-33, 44-48). Na vrhu brda nalazi se crkva Svetog Petra koja ispod krsta ima kamen donesen iz Cezareje Filipove (Jevanđelje po Mateju 16, 13-20).
Luka Jafa je stotinama godina bila glavna morska luka regiona. Mnoge legende (Andromedina stena) i zavojevači vezali su svoju sudbinu uz ovaj grad (Napoleon). I Jafa je kao i Jerusalim bila utvrđena zidinama, ali su se one mirno razidale i upotrebile kao građevinski materijal. Do 1948. Jafa je bio najveći arapski grad Palestine i njegov politički, kulturni i finansijski centar. 1959. u Knesetu je izglasano da će se prvi jevrejski grad i stara luka sjediniti u jedan grad.
Osnivanje Tel Aviva
1909-te godine, šezdeset šest dobrostojećih porodica evropskih Jeverja su se okupili na peskovitoj obali Mediterana u blizini grada Jafa da podele zajednički kupljeno zemljište. Stara jevrejska poslovica kaže da dva Jevreja imaju tri mišljenja, tako da se pravična podela građevinskog zemljišta obavila uz pomoć šezdeset i šest belih školjki na kojima su bila ispisana prezimena porodica vlasnika novih parcela, i šezdeset i šest sivih školjki na kojima su bile označene brojke zemljišta. Tako je započeo život u naselju Ahuzat Bait koji je godinama prerastao u grad Tel Aviv.
Tel Aviv je bio prvi jevrejski grad i vrlo brzo po svom osnivanju privukao je veliki broj novih stanovnika. Samo ime grada označava nešto staro (tel na hebrejskom znači brdo nastalo građenjem i rušenjem zavojevača, aviv znači proleće). Unutar današnjeg Tel Aviv-a su i nekadašnje poljoprivredna kolonije protestantskih zajednica iz Mejna (SAD) i Vitenberga (Nemačka) koje su drugom polovinom 19-tog veka nošene misionarskim vetrom osnovali svoje zajednice na kraju tadašnje Otomanske imperije. Njihove autentične drvene i kamene kuće pričaju tragičnu priču svojih prvotnih vlasnika.
Ono po čemu Tel Aviv danas privlači pažnju turista je između ostalog “Beli grad”, arhitektonsko nasleđe funkcionalističkog pravca gradnje koje je uvršteno na UNESCO-vu listu nasleđa kulturne baštine.
Bauhaus škola
Bauhaus škola je osnovana nakon Prvog svetskog rata u Nemačkoj i trudila se spojiti umetnost i oblikovanje upotrebnih predmeta – dizajn. Njena osnovna odrednica je bila funkcionalizam. Budući je njen osnivač bio deklarisani komunista i mnogi od njenih studenata i profesora su bili Jevreji po dolasku Adolfa Hitlera na vlast, poznata škola za arhitekturu i primenjenu umetnost biva zatvorena. Mnogi od njenih profesora i studenata dolaze u Tel Aviv, grad u kome su u to vreme arhitekti imaju pune ruke posla. I tako nastaje “Beli grad” (bela boja dolazi od bele boje fasade kuća koje su bojane u belo da bi odbijale jake sunčeve zrake). I danas u Tel Avivu ima više od 4000 kuća izgrađenih u “Modernom stilu” Bauhaus škole.
Tel Aviv Jafa je administrativni i privredni centar Izraela. U popisu stanovništva iz 2013-te godine Tel Aviv Jafa je brojao oko 411.000 stanovnika od kojih je u dobi od 18-35 godina bilo više od 30 posto. On je ujedno i najskuplji grad Bliskog istoka i u 2013-toj godini četrnaesti na lestvici najskupljih gradova sveta.
Tel Aviv Jafa je grad provoda, koncerata i noćnog života. On je grad šarenila, skupih trgovina s najskupocenijom odećom i obućom smeštenih blizu otvorene pijace Šuk Karmel s second hand prodavnicama. U Tel Avivu Jafa se niko ne oseća strancem i neprihvaćenim.
Tel Aviv se ponosi svojom otvorenošću, tako da su i Parade ponosa vrlo posećene. Na ovogodišnjoj Paradi (2015.) je bilo preko 100.000 učesnika.
Zanimljivost
Sam Tel Aviv ima “samo” 411.000 stanovnika, ali s susednim gradovima koji se nalaze samo preko puta ulice (Givataim, Ramat Gan, Bnei Brak, Holon, Bat Jam, Ramat Hasharon, Herclija, Or Jehuda, Givat Šmuel i Kirjat Ono) broji gotovo milion stanovnika. U širem krugu Metropoliten Tel Aviv, što uključuje gradove do pedeset kilometara udaljenih od samog Tel Aviva i koji gravitiraju gradu živi cca 3.642.000 stanovnika što je gotovo 45% ukupnog stanovništva Izraela.
